فایل گیاه شناسی داروئی
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته زیست شناسی (آموزش_و_پژوهش)
استفاده از گياهان دارويي به قدمت عمر
عقلي و رشد شعور انسان است. چون امراض با پيدايش بشر متولد شده اند و اسناد چند هزار ساله موجود در تاريخ طب
و داروسازي حاوي تجربيات و اطلاعات ارزشمند گياهي درماني مي‌باشد. خدمات علماء و
دانشمندان مسلمان نظير جابربن حيان، زكرياي رازي، ابونصر فارابي، ابو علي سينا و
امثال ايشان كه سر آمد علوم شيمي، پزشكي و دارو سازي عصر خود بودند، به اندازه اي
است كه هنوز هم جوامع انساني از پرتو آنها در زمينه‌هاي مذكور استفاده مي‌كند. تا
چند دهه گذشته، آنچه كه به عنوان دارو مورد استفاده قرار مي‌گرفت، از منابع طبيعي
و بطور عمده از گياهان به دست مي‌آمد. در كشور ما سطح وسيعي از دشتها و مراتع
پوشيده از گياهاني است كه خواص مختلف دارويي دارند. گونه‌هاي مختلف گياه جنس درمنه
از لحاظ داشتن خواص مختلف و موارد استفاده متفاوت در مقايسه با بسياري از گياهان
ديگر شاخص بوده و ارزشهاي چند جانبه دارد و البته گونه درمنه دشتي نيز در مناطق رويشي
استپي، نيمه بياباني و بياباني حضور بارز داشته و نحقيقات نشان مي‌دهد ماده
سنتونين موجود در سرشاخه‌هاي آن داراي اثرات دارويي بوده و جهت دفع انگل بكار مي‌رود.
با پيشرفت سريع علوم، از يكسو و مسايل
اقتصادي از سوي ديگر، از مصرف گياهان دارويي بصورت گذشته كاسته شد و داروهاي شيميايي
در بسياري موارد جايگزين گياهان شدند. تجربه چند دهه اخير نشان داد كه داروهاي شيميايي
با تمام كارآيي، اثرات نامطلوب بسياري دارند و روشن شده است كه كمترين ماده خالصي
وجود دارد كه فاقد اثرات سوء باشد و اين آثار سوء هم از طريق درمان مستقيم اعمال
مي‌شود و هم از طريق نفوذ برخي از اين داروها در خاك و جذبشان توسط گياهان مورد
استفاده انسانها و حيوانات، اعمال اثر مي‌كنند و البته از جمله آنها، مي‌توان
لواميزول را نام برد (41).
به همين دليل، بازگشت به استفاده از
گياهان دارويي مورد توجه بسيار قرار گرفته است و دانشگاهها، مراكز تحقيقاتي و
سازمان بهداشت جهاني، برنامه‌هاي وسيعي جهت استفاده از گياهان دارويي تدارك ديده
اند. اين مراكز نقش گياهان دارويي را در ارتباط با مواد مختلف در قرن 21 سرنوشت
ساز تلقي نموده اند (41).
اما استفاده صحيح از گياهان دارويي،
مشروط به وجود اطلاعات دقيق و علمي است. مسئله مقاومتهاي دارويي نيز هشداري جهت
تجديدنظراستفاده از داروهاي شيميايي تلقي مي‌شود و البته داروهاي ضد انگلي نيز از
اين امر مستثني نبوده و مقاومت نسبت به آنها به درجات مختلف ايجاد شده است.
از طرفي عفونتهاي انگلي، در حال حاضر،
به عنوان بيماريهاي مزمن فراوان و جدي مطرح هستند و آلودگيهاي وسيع را در تمام
نقاط دنيا و از جمله در ايران ايجاد مي‌كنند.
مجموعه اين عوامل ما را به سمت بررسي
علمي و آزمايشگاهي اثر ضد انگلي، 2 گونه از گياه درمنه كه البته به فراواني در
منطقه كرمان وجود دارند و ردپايي از اثر ضد انگلي آنها نيز در متون طبي قديمي يافت
مي‌شود و ضمنا انگل، پارابرونما اسكريابيني نيز، طبق تحقيقات انجام شده در منطقه
كرمان شيوع زيادي دارد و همچنين اين انگل مقاومت خوبي نيز در محيط آزمايشگاهي دارد(17
و 38). با توجه به اين دلايل بر آن شديم تا در پي بررسي اثر ضد انگلي گياه درمنه
بر روي انگل پارابرونما اسكريابيني باشيم.